Gebiedsvisie natuurgebied De Maashorst vastgesteld

Bron: Communicatie

De gebiedsvisie voor De Maashorst is donderdag 14 december 2023 vastgesteld door de gemeenteraden van de gemeenten Bernheze, Maashorst en Oss. De samenwerkingspartners, inclusief Staatsbosbeheer en waterschap Aa en Maas, willen de Maashorst verder ontwikkelen tot een robuust natuurgebied waar iedereen van kan genieten. Natuurlijke processen zijn daarin leidend.

Vanwege nieuwe ontwikkelingen in het gebied en maatschappelijke vraagstukken zoals de klimaatverandering, werd de visie voor het gebied geactualiseerd. In de Gebiedsvisie is het gezamenlijk streefbeeld voor 2050 bepaald. Als basis hiervoor gold de ‘oude’ visie, zoals beschreven in het MaashorstManifest uit 2009.

Procesnatuur leidend in eindbeeld 2050

De gemeenten Bernheze, Maashorst en Oss, Staatsbosbeheer en waterschap Aa en Maas streven samen naar een gezamenlijk eindbeeld in 2050: een natuurgebied waarin natuurlijke processen leidend zijn.

Wethouder Jeroen van den Heuvel, gemeente Maashorst: “Deze visie geeft ons houvast om naar een robuust en aantrekkelijk gebied te werken. Er is een goede balans gemaakt tussen recreëren in en het versterken en vergroten van natuur.”

De belangrijkste onderwerpen in de nieuwe Gebiedsvisie zijn:

• Water en bodem zijn sturend
  Door de eeuwen heen is het grondgebruik steeds minder afgestemd op het landschap en de ondergrond. Hierdoor is het natuurgebied ernstig verdroogd. Herstel van het natuurlijk watersysteem staat daarom voorop.
• Herbevestiging ambitie streven naar procesnatuur
  Het stond in 2009 al in het MaashorstManifest: het streven is om als mens zo min mogelijk, of uiteindelijk helemaal niet meer in te grijpen in de natuurlijke processen van het natuurgebied. Uiterlijk in 2050, maar liever eerder. De grote grazers spelen hierin een belangrijke rol.
• Balans recreatie en natuur: niet alles kan overal
  De laatste jaren is de recreatie-activiteit in het gebied vergroot. Zowel de recreatie zelf als de natuurwaarden komen hierdoor onder druk te staan. Daarom is het van belang hier een goede balans in aan te brengen. Daar zorgen we voor door in zones te werken. Elke zone heeft zijn eigen kenmerken zodat er balans ontstaat.
• Vanaf 2035 uitbreiding van de begrazing
  Bij minimaal ingrijpen in de natuur door de mens, is het nodig om de begrazing uit te breiden. Dat kan niet meteen vanwege de grote recreatieve activiteit in het gebied. Daarom worden eerst de landschappen rondom de Maashorst aantrekkelijker gemaakt voor recreatieve activiteiten, zodat er meer ruimte ontstaat in de natuurkern voor begrazing. Onder voorwaarden wordt in kleine stappen gekeken op welke plekken dat mogelijk is. Rond de recreatieve poorten en entrees blijven ook zones van ongeveer 500 meter vrij van begrazing.

Vervolgproces

Nu de Gebiedsvisie is vastgesteld, kunnen de partners verder met de praktische vertaling ervan in uitvoeringsplannen. Participatie speelt hierbij een belangrijke rol; deze wordt breder uitgezet en toegankelijker gemaakt. Vanaf 2024 worden twee oplopen georganiseerd, waarbij belanghebbenden en geïnteresseerden worden geïnformeerd en worden uitgenodigd om mee te denken. In projecten wordt participatie ‘op maat’ mogelijk gemaakt.

Zorgvuldig participatieproces

De actualisatie van de Gebiedsvisie startte met vier inloopbijeenkomsten op verschillende momenten en plekken in het gebied. Zo is vooraf input opgehaald. Deze input is op 18 januari 2023 gepresenteerd aan de raadsleden van de drie gemeenten. Tijdens deze radenbijeenkomst leverden de raadsleden ook input voor de uitwerking van de visie.

Het adviesbureau Witteveen+Bos en de projectgroep hebben al die input uitgewerkt in een conceptvisie. Tussendoor zijn uitgangspunten en keuzes afgestemd met de verantwoordelijke wethouders en bestuurders. De uitgangspunten voor de conceptvisie en de conceptvisiekaart zijn in mei gepresenteerd tijdens een stakeholderavond. In september werd de conceptvisie besproken in de raadscommissies en zijn reacties opgehaald bij de voormalige adviesraden van het natuurgebied. Op basis van alle reacties en input is de conceptvisie afgelopen najaar vervolgens op onderdelen aangescherpt en definitief gemaakt.